2019 Nobel Edebiyat Ödülü, Boşnaklı Müslümanlara ve Arnavutlara yönelik soykırımını inkâr eden Avusturya’lı yazar Peter Handke’ye verildi. Çeşitli ülkelerde bu ödüllendirme haklı bir tepkiye yol açtı.
İlk tepki Almanya’da Frankfurt Kitap Fuarı çerçevesinde, her yıl Alman Yayıncılar Birliği adına verilen en iyi Roman ödülünü alan Boşnak kökenli yazar Sasa Stanisic’den geldi. Daha sonra Müslüman çoğunluklu ülkelerden tepkiler yükseldi. Yazar sendikalarından, Uluslararası Af Örgütü gibi sivil toplum kuruluşlarından, kimi Birleşmiş Milletler kurumlarından, çeşitli burjuva siyasetçilerinden, sanatçılardan tepki yağdı. 1990‘lı yıllarda Yugoslavya iç savaşında Bosna’da on binlerce Müslüman’ın kanını döken Sırp kasabı lakaplı faşist Slobodan Miloseviç’i Uluslararası İnsan Hakları Mahkemesi’nde tutuklu olarak yargılandığı dönemde hapiste ziyaret edip, onunla yaptığı ve onun görüşlerini eleştirisiz yaygınlaştıran mülakatı yayınlayan, bu şekilde objektif olarak bir soykırımcıya arka çıkan Handke’ye dünya çapından en önemli edebiyat ödülü olarak gösterilen ödülün verilmesi elbette protesto edilmelidir.
Handke Yugoslavya savaşında, tarafsızlık ve objektiflik adına Sırpların tarafında savaşa destek verenlerden olmanın ötesinde 2006 savaş suçlusu olarak ölen Sırp lideri Slobodan Milosevic‘in defin töreninde onu övücü bir konuşma da yapmıştır.
Ödülün verildiği gün 400 civarında insan Akademi önünde protestolarını dile getirmiş, ödülü verenler “ Edebiyatçı kişi ile edebiyat eserini birbirinden ayırmak gerekli“ derken durumu savunmuşlardır.
Peter Handke’nin edebiyattaki başarısından bağımsız olarak aynı zamanda her yıl, dinamiti bulan biri adına şizofrendik bir biçimde ”Barış Ödülü“ veren bir kurumun
, savaş yanlısı ve soykırım konusunda geçmişi temiz olmayanlara böyle bir ödülü vermesinde aslında şaşılacak bir durum yoktur.
Bu arada Türkiye’de de başta Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere bir dizi siyasetçi de “bir soykırım savunucusuna” Nobel Edebiyat Ödülü verilmesini kınadılar.
Bunların bu konudaki tavırlarının ciddiye alınacak bir yanı yoktur. Ermenilere yönelik soykırımı inkar edenlerin “soykırım savunucuları”na karşı ahkâm kesmeleri demagojiden ve kendini temiz göstermekten başka bir işleve sahip değildir.
16.12.2019